12 वी Science नंतर काय करावे | अभ्यासक्रम, विविध कोर्स आणि Best career options after 12th science

१२वी विज्ञान उत्तीर्ण होणे हा तुमच्या जीवनातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. तुम्ही अनेक वर्षांच्या कठोर परिश्रमांनंतर या टप्प्यावर पोहोचले आहात आणि आता तुमच्यासमोर अनेक करिअरच्या संधी खुल्या आहेत. योग्य निवड करणे हे आव्हानात्मक असू शकते, पण योग्य मार्गदर्शन आणि विचारपूर्वक नियोजनाने तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार आणि क्षमतेनुसार उत्तम करिअर निवडू शकता.

यामध्ये आपण १२वी विज्ञान नंतर करिअर निवडीसाठी काही मार्गदर्शक तत्त्वे पाहू.

• आवडीनिवडी आणि कौशल्ये: तुम्हाला काय आवडते? तुम्ही कोणत्या विषयात चांगले आहात? गणित, विज्ञान, तंत्रज्ञान, कला, सामाजिक विज्ञान यापैकी कोणत्यात तुमची रस आहे? तुमची ताकद आणि कमकुवतपणा काय आहेत?
• ध्येये: तुम्हाला जीवनातून काय हवे आहे? तुम्हाला समाजात काय योगदान द्यायचे आहे? तुम्हाला स्थिरता हवी आहे की साहसी जीवन? तुमची प्राधान्ये काय आहेत?
• सर्व घटकांचा विचार करा: तुमच्या आवडीनिवडी, कौशल्ये, मूल्ये, ध्येये आणि संशोधनातून मिळालेल्या माहितीचा विचार करा.
• तडजोड करण्यास तयार रहा: नेहमी तुमची पहिली निवड शक्य होत नाही. त्यामुळे पर्यायांसाठी खुले रहा आणि तडजोड करण्यास तयार रहा.
• तुमच्या अंतर्मनाचा आवाज ऐका: तुम्हाला काय योग्य वाटते ते निवडा.

Table of Contents

 विविध करिअर पर्यायांबद्दल संशोधन करा. विद्यापीठे, कॉलेज, करिअर समुपदेशक आणि इंटरनेटचा वापर करा. विविध क्षेत्रातील व्यावसायिकांना भेटा आणि त्यांच्या कामाबद्दल जाणून घ्या. करिअर मार्गदर्शन कार्यशाळा आणि कार्यक्रमांमध्ये भाग घ्या.

 निवडलेल्या क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी काय आहेत? ती क्षेत्र वाढत आहे की स्थिर आहे? निवडलेल्या क्षेत्रात सरासरी पगार आणि फायदे काय आहेत? निवडलेल्या क्षेत्रातील कामाचे वातावरण कसे आहे? तुम्हाला ते आवडेल का?

Best career options after 12th science

With PCMB-

B.SC. Dairy Technology 

B.Sc. Dairy Technology हा एक चार वर्षांचा पदवीधर अभ्यासक्रम आहे जो कि विद्यार्थ्यांना दुग्धजन्य पदार्थांच्या उत्पादन, प्रक्रिया आणि गुणवत्ता नियंत्रण यांच्या वैज्ञानिक आणि तांत्रिक पैलूंमध्ये प्रशिक्षण देतो. यामध्ये दुधाचे   रसायनशास्त्र, सूक्ष्मजीवशास्त्र, अभियांत्रिकी आणि अर्थशास्त्र यासारख्या विषयांचा समावेश आहे.

B.Sc. Dairy Technology कोर्स चा अभ्यासक्रम

• दुधाचे रसायनशास्त्र आणि भौतिकशास्त्र: दुधाची रचना, घटक आणि गुणधर्म, दुधातील घटकांमधील रासायनिक प्रतिक्रिया, दुधाचा खराबपणा आणि टांगणे
• दुग्धजन्य सूक्ष्मजीवशास्त्र: दुधात आणि दुग्धजन्य पदार्थांमध्ये आढळणारे सूक्ष्मजीव, त्यांची वाढ आणि चयापचय, दुग्धजन्य पदार्थांचा खराबपणा आणि रोगांमध्ये सूक्ष्मजीवांची भूमिका
• दुग्धजन्य अभियांत्रिकी: दुग्धजन्य प्रक्रिया उपकरणे आणि प्रणाली, दुधाची प्रक्रिया आणि संरक्षण, दुग्धजन्य उत्पादनांचे उत्पादन
• दुग्धजन्य अर्थशास्त्र: दुग्धजन्य उद्योगाची रचना आणि कार्य, दुग्धजन्य उत्पादनांचे विपणन आणि वितरण, दुग्धजन्य उद्योगातील धोरण आणि नियमन
• पोषण: मानवी पोषणात दुग्धजन्य पदार्थांची भूमिका, दुग्धजन्य पदार्थांचे आरोग्य फायदे, दुग्धजन्य पदार्थांशी संबंधित आहारातील त्रुटी
• पशुपालन: दुधाचे उत्पादन करणारे प्राणी, पशुधन व्यवस्थापन, पशु आरोग्य आणि रोग
• गुणवत्ता नियंत्रण: दुग्धजन्य उत्पादनांचे गुणवत्ता नियंत्रण तंत्रे, खाद्य सुरक्षा मानके, दुग्धजन्य उत्पादनांचे परीक्षण आणि विश्लेषण

B.Sc. Dairy Technology कोर्स चे फायदे

B.Sc. Dairy Technology अभ्यासक्रमाचे बहुसंख्य फायदे आहेत ते खालील प्रमाणे 

• दुग्धजन्य उद्योगात करिअरच्या संधी: B.Sc. Dairy Technology पदवीधरांना दुग्धजन्य उद्योगातील विविध क्षेत्रांमध्ये रोजगार मिळू शकतो, जसे की उत्पादन, गुणवत्ता नियंत्रण, संशोधन आणि विकास, विपणन आणि विक्री.
• उद्योजकता: B.Sc. Dairy Technology पदवीधर स्वतःचा दुग्धजन्य व्यवसाय सुरू करण्यास सक्षम आहेत.
• सरकारी नोकरी: B.Sc. Dairy Technology पदवीधर सरकारी दूध आणि दुग्धजन्य विकास विभागांमध्ये नोकरी मिळवू शकतात.
• शिक्षण: B.Sc. Dairy Technology पदवीधर M.Sc. Dairy Technology किंवा PhD मध्ये पुढील शिक्षण घेऊ शकतात.

12 वी Science नंतर B.Pharm (बॅचलर ऑफ फार्मसी ):

बॅचलर ऑफ फार्मसी (B.Pharm) ही औषधनिर्माण शास्त्रातील पदवीधर पदवी आहे. भारतासह अनेक देशांमध्ये, फार्मासिस्ट म्हणून सराव करण्यासाठी ही पदवी आवश्यक आहे. B.Pharm पूर्ण केल्यानंतर, विद्यार्थी विविध क्षेत्रात करिअर करू शकतात, जसे की:

1. रिटेल फार्मसी: औषधे वितरित करणे आणि रुग्णांना औषधोपचारांबद्दल सल्ला देणे.
2. हॉस्पिटल फार्मसी: रुग्णालयांमध्ये औषधांचा पुरवठा आणि व्यवस्थापन करणे.
3. औषध उद्योग: औषधांच्या संशोधन, विकास आणि उत्पादनात काम करणे.
4. शिक्षण: फार्मसीच्या महाविद्यालयांमध्ये अध्यापन करणे.
5. संशोधन: औषधांच्या नवीन शोध आणि विकासावर काम करणे.

B.Pharm हा चार वर्षांचा पदवी कोर्स आहे, ज्यामध्ये आठ सेमिस्टर असतात. अभ्यासक्रमात औषधनिर्माण शास्त्राच्या विविध पैलूंचा समावेश आहे, जसे की खाली दिल्या प्रमाणे 

• औषधशास्त्र: मानवी शरीर कसे कार्य करते आणि औषधे कशी कार्य करतात याचा अभ्यास.
• औषध रसायनशास्त्र: औषधांच्या रासायनिक रचनेचा आणि त्यांच्या गुणधर्मांचा अभ्यास.
• फार्मास्युटिकल तंत्रज्ञान: औषधे कशी तयार आणि तयार केली जातात याचा अभ्यास.
• फार्माकोग्नोसी: औषधांच्या नैसर्गिक स्त्रोतांचा अभ्यास.
• क्लिनिकल फार्मसी: रुग्णांना औषधे कशी सुरक्षित आणि प्रभावीपणे दिली जातात याचा अभ्यास.
• सामुदायिक फार्मसी: लोकांना त्यांच्या आरोग्य आणि औषधोपचारांबद्दल कशी माहिती दिली जाते याचा अभ्यास.

B.Pharm पूर्ण केल्यानंतर, विद्यार्थ्यांना विविध क्षेत्रात करिअरची संधी उपलब्ध आहे. काही करिअर ची माहिती खाली दिलेली आहे .

1. रिटेल फार्मसी: औषधे वितरित करणे आणि रुग्णांना औषधोपचारांबद्दल सल्ला देणे.
2. हॉस्पिटल फार्मसी: रुग्णालयांमध्ये औषधांचा पुरवठा आणि व्यवस्थापन करणे.
3. क्लिनिकल फार्मसी: रुग्णांना त्यांच्या औषधोपचारांचे व्यवस्थापन करण्यात मदत करणे.
4. औषध माहिती तज्ञ: आरोग्यसेवा व्यावसायिकांना आणि रुग्णांना औषधांबद्दल माहिती प्रदान करणे.
5. मेडिकल सेल्स प्रतिनिधी: औषध कंपन्यांसाठी औषधे विकणे आणि मार्केटिंग करणे.
6. औषध संशोधक: नवीन औषधांच्या संशोधन आणि विकासावर काम करणे.
7. शिक्षण: फार्मसी महाविद्यालयांमध्ये अध्यापन करणे.
8. गुणवत्ता नियंत्रण: औषधांच्या उत्पादनात गुणवत्ता नियंत्रण मानके राखणे.
9. नियामक: औषधांच्या सुरक्षितते आणि प्रभाविकतेवर देखरेख ठेवणाऱ्या सरकारी संस्थांमध्ये काम करणे.
10. स्वतंत्र फार्मसी सुरू करणे: आपली स्वतःची फार्मसी सुरू करून व्यवसाय चालवणे.
11. फार्मास्युटिकल जर्नलिझम: औषधनिर्माण उद्योगावरील बातम्या आणि माहिती प्रदान करणारी लेखे आणि लेख लिहिणे.
12. पेटंट वकील: औषधांच्या मालकी हक्कांशी संबंधित कायदेशीर बाबींवर काम करणे.

12 वी Science नंतर

 B. Tech. in Agriculture: 

B. Tech. in Agriculture हा एक चार वर्षांचा अभ्यासक्रम (कोर्स ) आहे. यामध्ये विद्यार्थ्यांना शेती क्षेत्रात अभियांत्रिकी तत्त्वे आणि तंत्रज्ञान वापर करण्याचे प्रशिक्षण देतात . हा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना पीक व्यवस्थापन, माती विज्ञान, सिंचन प्रणाली आणि अन्न प्रक्रिया तंत्रज्ञानाचा सखोल अभ्यास करण्यास मदत करतो.

B. Tech. in Agriculture चा अभ्यासक्रम आठ सेमिस्टरमध्ये विभागलेला आहे आणि त्यात खालील विषयांचा समावेश आहे:

1. मूलभूत अभियांत्रिकी तत्त्वे
2. थर्मोडायनामिक्स
3. अन्न प्रक्रिया
4. भूमी मोजणी
5. माती यांत्रिकी
6. कृषी यंत्रे
7. डेअरी अभियांत्रिकी
8. अन्न साठवण

B. Tech. in Agriculture च्या पदवीधरांसाठी विविध क्षेत्रात करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत, जसे की:

• सरकारी विभाग
• संशोधन संस्था
• कृषी व्यवसाय फर्म
• खाजगी कंपन्या
• स्वयंरोजगार

B. Tech. in Agriculture च्या पदवीधरांचा सरासरी पगार INR 2 ते 8 लाख प्रति वर्ष पर्यंत असू शकतो. काही विशिष्ट भूमिकांसाठी पगार INR 10 लाख किंवा त्यापेक्षा जास्त असू शकतो.

महाराष्ट्रातील B. Tech. in Agriculture साठी काही उत्तम महाविद्यालये:

1. महाराष्ट्र कृषी विद्यापीठ, राहुरी
2. कृषी विद्यापीठ, अकोला
3. कृषी विद्यापीठ, कोल्हापूर
4. कृषी विद्यापीठ, पंढरपूर
5. कृषी विद्यापीठ, नांदेड

B.Sc. Bio-Technology

बायोटेक्नॉलॉजी हा जीवशास्त्र आणि तंत्रज्ञानाचा एक अद्वितीय संगम आहे जो सजीवांचा आणि त्यांच्या घटकांचा वापर मानवी आरोग्य, कृषी, पर्यावरण आणि इतर अनेक क्षेत्रांमध्ये सुधारणा करण्यासाठी करते. B.Sc. बायोटेक्नॉलॉजी हा पदवीधर अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना या बहुआयामी क्षेत्राची सखोल ज्ञान  प्रदान करतो आणि त्यांना संशोधन, विकास आणि उद्योग क्षेत्रात यशस्वी करिअरसाठी तयार करतो.

B.Sc. बायोटेक्नॉलॉजी अभ्यासक्रमात जीवशास्त्राच्या मूलभूत घटकांसह बायोटेक्नॉलॉजीच्या विविध पैलूंचा समावेश आहे. यात खालील विषयांचा समावेश असू शकतो:

• जीवशास्त्राची मूलभूत माहिती: जीवशास्त्राचे तत्त्वे, पेशी जीवशास्त्र, आनुवंशिकी, जैवरासायनिकी, सूक्ष्मजीवशास्त्र, वनस्पतीशास्त्र, प्राणीशास्त्र
• बायोटेक्नॉलॉजीची तंत्रे: डीएनए तंत्रज्ञान, जीन अभियांत्रिकी, टिश्यू कल्चर, जीनोमिक्स, प्रोटिओमिक्स, बायोइन्फॉर्मेटिक्स
• अनुप्रयुक्त बायोटेक्नॉलॉजी: औषधनिर्माण, औद्योगिक जैवतंत्रज्ञान, कृषी जैवतंत्रज्ञान, पर्यावरणीय जैवतंत्रज्ञान, नैदानिक जैवतंत्रज्ञान
• प्रयोगशाळा कौशल्ये: प्रयोगशाळा सुरक्षा, उपकरणे आणि प्रयोगात्मक तंत्रे, डेटा विश्लेषण

B.Sc. बायोटेक्नॉलॉजी पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थी खालील कौशल्ये विकसित करतात:

• विश्लेषणात्मक आणि तर्कशुद्ध विचार: वैज्ञानिक समस्यांचे विश्लेषण करण्याची आणि त्यांचे निराकरण करण्याची क्षमता
• समस्या सोडवणे: जटिल समस्या सोडवण्यासाठी वैज्ञानिक तत्त्वे आणि तंत्रज्ञानाचा वापर
• प्रयोगशाळा कौशल्ये: प्रयोगशाळेत स्वतंत्रपणे आणि सुरक्षितपणे काम करण्याची क्षमता
• संचार: वैज्ञानिक माहिती स्पष्टपणे आणि प्रभावीपणे लिहिण्याची आणि बोलण्याची क्षमता
• टीमवर्क: संशोधन आणि विकास प्रकल्पांमध्ये प्रभावीपणे कार्य करण्याची क्षमता

B.Sc. बायोटेक्नॉलॉजी पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना विविध क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत:

1. संशोधन आणि विकास: औषध कंपन्या, जैवतंत्रज्ञान कंपन्या, संशोधन संस्था
2. उत्पादन: औषधनिर्माण, जैव-उत्पादने, निदान
3. गुणवत्ता नियंत्रण: औषध कंपन्या, जैवतंत्रज्ञान कंपन्या, खाद्यपदार्थ उद्योग
4. शिक्षण: महाविद्यालये, संशोधन संस्था
5. सरकारी सेवा: CSIR, ICAR, DRDO

B.Sc. in Agriculture

B.Sc. in Agriculture हा चार वर्षांचा पदवीधर अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना शेतीच्या क्षेत्रात व्यापक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करण्यावर केंद्रित आहे. या अभ्यासक्रमाद्वारे विद्यार्थी कृषी विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि व्यवस्थापन तत्त्वांचा सखोल अभ्यास करतात.

B.Sc. in Agriculture चा अभ्यासक्रम आठ सेमस्टरमध्ये विभागलेला आहे. या अभ्यासक्रमात विविध विषयांचा समावेश आहे, जसे की:

• कृषी प्रजनन आणि आनुवंशिकी
• मृत्तिका विज्ञान
• पौधशास्त्र
• कृषी रसायनशास्त्र
• कृषी अर्थशास्त्र
• कृषी अभियांत्रिकी
• कृषी विस्तार
• पशुपालन
• फलशास्त्र
• कृषी सूक्ष्मजीवशास्त्र
• कृषी विपणन
• कृषी माहिती तंत्रज्ञान

B.Sc. in Agriculture मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी 12वी विज्ञान शाखेतून उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. प्रवेशासाठी प्रवेश परीक्षा आयोजित केली जाते आणि गुणांच्या आधारावर विद्यार्थ्यांची निवड केली जाते.

B.Sc. in Agriculture पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना अनेक क्षेत्रात उत्तम करिअर संधी उपलब्ध आहेत. काही संभाव्य करिअर पर्याय खालीलप्रमाणे आहेत:

• कृषी अधिकारी
• कृषी संशोधन शास्त्रज्ञ
• कृषी तज्ञ
• बँकिंग आणि विमा क्षेत्रात अधिकारी
• कृषी विपणन आणि विक्री अधिकारी
• शिक्षक
• उद्योजक

B.Sc. in Agriculture साठी तयारी

1. जर तुम्हाला B.Sc. in Agriculture मध्ये प्रवेश घ्यायचा असेल तर तुम्ही 12वी विज्ञान शाखेत अभ्यास करताना खालील गोष्टी करू शकता:
2. कृषी विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाशी संबंधित पुस्तके आणि लेख वाचा.
3. कृषी क्षेत्रातील कार्यशाळा आणि प्रशिक्षण कार्यक्रमांमध्ये सहभागी व्हा.
4. शेतीच्या कामांमध्ये स्वयंसेवी काम करा.
5. कृषी क्षेत्रातील व्यावसायिकांशी संपर्क साधा आणि त्यांच्याकडून मार्गदर्शन घ्या.

B.Sc. in Agriculture हा एक उत्तम अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना शेतीच्या क्षेत्रात यशस्वी करिअरसाठी आवश्यक असलेले ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतो. जर तुम्हाला कृषी क्षेत्रात रस असेल आणि तुम्हाला लोकांना अन्नधान्य पुरवण्यात योगदान द्यायचे असेल तर B.Sc. in Agriculture हा तुमच्यासाठी योग्य अभ्यासक्रम आहे.

तुम्हाला B.Sc. in Agriculture अभ्यासक्रमाबद्दल अधिक माहिती हवी असल्यास, तुम्ही संबंधित विद्यापीठांच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता किंवा कृषी शिक्षण आणि संशोधन परिषदेच्या (ICAR) वेबसाइटला भेट देऊ शकता. (https://www.icar.org.in/)

With PCB -

12 वी Science नंतर B.A.M.S. (बॅचलर ऑफ आयुर्वेदिक मेडिसिन अँड सर्जरी) :

B.A.M.S. हा एक ५.५ वर्षांचा पदवी कोर्स आहे ज्यामध्ये  विद्यार्थ्यांना आयुर्वेदिक वैद्यकीय शास्त्राचे शिक्षण आणि प्रशिक्षण देतात . हा अभ्यासक्रम भारतात पारंपारिक आणि वैकल्पिक औषधपद्धती म्हणून मान्यताप्राप्त असलेल्या आयुर्वेदावर आधारित आहे.

B.A.M.S. मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी, NEET (राष्ट्रीय पात्रता सह प्रवेश परीक्षा) परीक्षेत उत्तीर्ण होणे बंधनकारक आहे.

B.A.M.S. अभ्यासक्रमात शस्त्रक्रिया, औषधशास्त्र, शारीरिक रचना, शरीरक्रियाशास्त्र, आणि आयुर्वेदिक तत्त्वज्ञान यासह विविध विषयांचा समावेश आहे. विद्यार्थ्यांना क्लिनिकल प्रशिक्षण आणि रोगनिदान, औषधोपचार आणि शस्त्रक्रियेचे तंत्र यांचा सराव करण्याची संधी देखील मिळते.

B.A.M.S. पदवीधर डॉक्टर म्हणून काम करू शकतात, सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये सराव करू शकतात, स्वतःची क्लिनिक सुरू करू शकतात, संशोधन आणि शिक्षण क्षेत्रात प्रवेश करू शकतात, किंवा औषधी वनस्पती आणि आरोग्य उत्पादनांच्या क्षेत्रात काम करू शकतात.

B.H.M.S. / B.U.M.S.

B.H.M.S. (बॅचलर ऑफ होम्योपॅथिक मेडिसिन अँड सर्जरी):

B.H.M.S. हा ५.५ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे ज्यात विद्यार्थ्यांना होम्योपॅथिक वैद्यकीय शास्त्राचे शिक्षण आणि प्रशिक्षण मिळते . होम्योपॅथी ही एक वैकल्पिक औषधपद्धत आहे 

B.H.M.S. मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी NEET (राष्ट्रीय पात्रता सह प्रवेश परीक्षा) परीक्षेत उत्तीर्ण होणे बंधनकारक आहे.

B.H.M.S. अभ्यासक्रमात ऍनाटॉमी, फिझिओलॉजी, मटेरिया मेडिका, फार्मास्युटिकल सायन्स, क्लिनिकल ऍप्लिकेशन्स आणि इंटर्नशिप यासह विविध विषयांचा समावेश आहे. विद्यार्थ्यांना रोगनिदान, औषधोपचार आणि होम्योपॅथिक उपचार तंत्रांचा सराव करण्याची संधी देखील मिळते.

B.H.M.S. पदवीधर डॉक्टर म्हणून काम करू शकतात, सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये सराव करू शकतात, स्वतःची क्लिनिक सुरू करू शकतात, संशोधन आणि शिक्षण क्षेत्रात प्रवेश करू शकतात, किंवा औषधी वनस्पती आणि आरोग्य उत्पादनांच्या क्षेत्रात काम करू शकतात.

फायदे:

• वाढती मागणी: जगभरात होम्योपॅथिक उपचारांची लोकप्रियता वाढत आहे, ज्यामुळे B.H.M.S. पदवीधरांसाठी चांगल्या रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत.
• सुरक्षित आणि नैसर्गिक उपचार: होम्योपॅथी ही एक सुरक्षित आणि निसर्गरित उपचार पद्धत आहे ज्यामध्ये दुष्परिणाम कमी असतात.
• लवचिकता: B.H.M.S. पदवीधर विविध क्षेत्रांमध्ये काम करू शकतात, जसे की क्लिनिकल प्रॅक्टिस, शिक्षण, संशोधन आणि उद्योजकता.
• वैयक्तिक समाधान: इतरांना मदत करण्याची आणि त्यांचे आरोग्य सुधारण्याची इच्छा असलेल्या लोकांसाठी B.H.M.S. हा एक फायदेशीर आणि समाधानकारक करिअर पर्याय आहे.

B.U.M.S. (बॅचलर ऑफ यूनानी मेडिसिन अँड सर्जरी):

B.U.M.S. हा ५.५ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना यूनानी वैद्यकीय शास्त्राचे शिक्षण आणि प्रशिक्षण देतो. यूनानी ही एक पारंपारिक वैद्यकीय पद्धत आहे जी हजारो वर्षांपासून प्रचलित आहे आणि ती निसर्गावर आधारित उपचारांवर भर देते.

B.U.M.S. मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी,  NEET (राष्ट्रीय पात्रता सह प्रवेश परीक्षा) परीक्षेत उत्तीर्ण होणे बंधनकारक आहे.

B.U.M.S. अभ्यासक्रमात ऍनाटॉमी, फिझिओलॉजी, फार्मास्युटिकल सायन्स, मटेरिया मेडिका, क्लिनिकल ऍप्लिकेशन्स आणि इंटर्नशिप यासह विविध विषयांचा समावेश आहे. विद्यार्थ्यांना रोगनिदान, औषधोपचार आणि यूनानी उपचार तंत्रांचा सराव करण्याची संधी देखील मिळते.

B.U.M.S. पदवीधर डॉक्टर म्हणून काम करू शकतात, सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये सराव करू शकतात, स्वतःची क्लिनिक सुरू करू शकतात, संशोधन आणि शिक्षण क्षेत्रात प्रवेश करू शकतात, किंवा औषधी वनस्पती आणि आरोग्य उत्पादनांच्या क्षेत्रात काम करू शकतात.

फायदे:

1. वाढती मागणी: भारतात आणि जगभरात यूनानी वैद्यकीयाला वाढती लोकप्रियता मिळत आहे, ज्यामुळे B.U.M.S. पदवीधरांसाठी चांगल्या रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत.
2. सुरक्षित आणि निसर्गरित उपचार: यूनानी वैद्यकीय पद्धती सुरक्षित आणि निसर्गरित उपचारांवर भर देतात ज्यामध्ये दुष्परिणाम कमी असतात.
3. लवचिकता: B.U.M.S. पदवीधर विविध क्षेत्रांमध्ये काम करू शकतात, जसे की क्लिनिकल प्रॅक्टिस, शिक्षण, संशोधन आणि उद्योजकता.
4. वैयक्तिक समाधान: इतरांना मदत करण्याची आणि त्यांचे आरोग्य सुधारण्याची इच्छा असलेल्या लोकांसाठी B.U.M.S. हा एक फायदेशीर आणि समाधानकारक करिअर पर्याय आहे.

B.V.SC (बॅचलर ऑफ वेटरनरी सायन्स) :

B.V.Sc हे पशुवैद्यकीय विज्ञानातील स्नातक स्तरावरील शिक्षण आहे. हे पाच वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना प्राण्यांचे आरोग्य, रोग, उपचार आणि प्रतिबंधात्मक उपाय यांचे शिक्षण दिले जाते.

काही महाविद्यालये प्रवेशासाठी स्वतंत्र प्रवेश परीक्षा आयोजित करतात. राष्ट्रीय पात्रता परीक्षा (NEET) मध्ये चांगले गुण मिळवणे आवश्यक आहे.

B.V.Sc अभ्यासक्रमात अनेक विषयांचा समावेश आहे, ज्यात प्राणीशास्त्र, शरीर रचनाशास्त्र, शरीरक्रियाशास्त्र, रोगशास्त्र, औषधशास्त्र, शस्त्रक्रिया, प्रसूतीशास्त्र आणि सार्वजनिक आरोग्य यांचा समावेश आहे. विद्यार्थ्यांना क्लिनिकल प्रशिक्षण आणि इंटर्नशिप देखील पूर्ण करावी लागते.

करिअर संधी:

• B.V.Sc पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थी पशुवैद्यक बनून प्राण्यांची तपासणी, उपचार आणि शस्त्रक्रिया करू शकतात.
• ते सरकारी पशुवैद्यकीय सेवांमध्ये, संशोधन संस्थांमध्ये, प्राणी उद्यानांमध्ये, डेअरी आणि पोल्ट्री फार्ममध्ये किंवा प्राण्यांच्या औषध कंपन्यांमध्ये काम करू शकतात.
• ते प्राणी कल्याण संस्थांमध्ये किंवा प्राण्यांच्या शिक्षण आणि प्रशिक्षण क्षेत्रातही काम करू शकतात.

B.V.Sc हा प्राणी प्रेमी आणि ज्यांना प्राण्यांची सेवा करण्यात रस आहे अशा विद्यार्थ्यांसाठी एक उत्तम पर्याय आहे.

हा एक आव्हानात्मक परंतु पुरस्कृत करणारा अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना प्राण्यांचे आरोग्य आणि कल्याण सुधारण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते.

B.V.Sc पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना विविध क्षेत्रात चांगल्या करिअरच्या संधी उपलब्ध होतात.

B.V.Sc अभ्यासक्रमाबद्दल अधिक माहितीसाठी, विद्यार्थी भारतीय पशुवैद्यकीय परिषदेच्या (वीसीआय) वेबसाइटला भेट देऊ शकतात: https://vci.dahd.gov.in/

विद्यार्थी विविध महाविद्यालयांच्या वेबसाइट्सना भेट देऊन आणि प्रवेश प्रक्रियेबद्दल अधिक माहितीसाठी प्रवेश समुपदेशकांशी संपर्क साधून विशिष्ट महाविद्यालयांबद्दल अधिक जाणून घेऊ शकतात.

MBBS (बॅचलर ऑफ मेडिसीन आणि बॅचलर ऑफ सर्जरी):

एमबीबीएस हा एक  वैद्यकीय अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना डॉक्टर बनण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतो. हा पाच वर्षांचा अभ्यासक्रम असून त्यात शारीरिक रचनाशास्त्र, शरीरक्रियाशास्त्र, रोगशास्त्र, औषधशास्त्र, शस्त्रक्रिया आणि इतर अनेक विषयांचा समावेश आहे.

एमबीबीएस मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी 12वी विज्ञान शाखेतून कमीतकमी 50% गुणांसह उत्तीर्ण व्हायला हवे. राष्ट्रीय पात्रता परीक्षा (NEET) मध्ये चांगले गुण मिळवणे आवश्यक आहे.

एमबीबीएस अभ्यासक्रमाचे दोन मुख्य भाग आहेत: पूर्व-क्लिनिकल आणि क्लिनिकल.

पूर्व-क्लिनिकल मध्ये शारीरिक रचनाशास्त्र, शरीरक्रियाशास्त्र, रोगशास्त्र आणि औषधशास्त्र यासारख्या मूलभूत वैज्ञानिक विषयांचा समावेश आहे.

क्लिनिकल मध्ये विद्यार्थी रुग्णांवर उपचार कसे करावे हे शिकतात. यात शस्त्रक्रिया, औषधोपचार आणि प्रतिबंधात्मक आरोग्य यांचा समावेश आहे.

विद्यार्थ्यांना इंटर्नशिप देखील पूर्ण करावी लागते ज्यामध्ये ते प्रत्यक्ष रुग्णालयांमध्ये डॉक्टरांच्या देखरेखीखाली काम करतात.

एमबीबीएस पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थी डॉक्टर बनू शकतात आणि सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये काम करू शकतात.

ते वैद्यकीय शिक्षण आणि संशोधन क्षेत्रात देखील करिअर करू शकतात.

काही विद्यार्थी सार्वजनिक आरोग्य, प्रशासन किंवा जैवतंत्रज्ञान यासारख्या इतर क्षेत्रात प्रवेश करतात.

एमबीबीएस हा एक आव्हानात्मक परंतु पुरस्कृत करणारा अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना लोकांचे जीवन वाचवण्यासाठी आणि सुधारण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते.

यात प्रवेश मिळवणे कठीण आहे आणि अभ्यासक्रमाचा अभ्यासक्रम कठोर आहे.

तथापि, एमबीबीएस डॉक्टरी क्षेत्रात यशस्वी करिअरसाठी उत्तम पायाभूत तयार करते.

एमबीबीएस अभ्यासक्रमाबद्दल अधिक माहितीसाठी, विद्यार्थी भारतीय वैद्यकीय परिषदेच्या (MCI) वेबसाइटला भेट देऊ शकतात: https://www.nmc.org.in/

विद्यार्थी विविध महाविद्यालयांच्या वेबसाइट्सना भेट देऊन आणि प्रवेश प्रक्रियेबद्दल अधिक माहितीसाठी प्रवेश समुपदेशकांशी संपर्क साधून विशिष्ट महाविद्यालयांबद्दल अधिक जाणून घेऊ शकतात.

Paramedical cources पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम

आरोग्य सेवा क्षेत्रात अनेक उत्तम करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत आणि पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम हे त्यापैकीच एक लोकप्रिय पर्याय आहे. डॉक्टर न बनताच तुम्हाला वैद्यकीय क्षेत्रात योगदान देण्याची आणि रुग्णांची सेवा करण्याची संधी हे अभ्यासक्रम देतात.

पॅरामेडिकल म्हणजे काय?

पॅरामेडिकल म्हणजे वैद्यकीय क्षेत्रात डॉक्टरांच्या देखरेखीखाली रुग्णांची काळजी घेणारे आणि वैद्यकीय सेवा पुरवणारे तज्ज्ञ. डॉक्टरांसारखे तीव्र वैद्यकीय शिक्षण न घेताही, पॅरामेडिक्स विविध वैद्यकीय प्रक्रिया आणि तंत्रज्ञानात प्रशिक्षित असतात.

पॅरामेडिकल क्षेत्रात अनेक प्रकारचे अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत, ज्यात:

• नर्सिंग: रुग्णांची काळजी घेणे, औषधे देणे, इंजेक्शन देणे आणि इतर वैद्यकीय प्रक्रिया करणे.
• फार्मासिस्ट्री: औषधांबद्दल ज्ञान आणि त्यांचे योग्य वितरण.
• लॅब टेक्नॉलॉजी: रक्त, ऊती आणि इतर नमुनांची चाचणी करणे.
• रेडिओलॉजी: एक्स-रे, सीटी स्कॅन आणि एमआरआय सारख्या इमेजिंग तंत्रज्ञानाचा वापर.
• फिजिओथेरपी: दुखापत किंवा आजारांमुळे प्रभावित झालेल्या लोकांना हालचाल आणि कार्यक्षमता सुधारण्यास मदत करणे.
• ऑक्युपेशनल थेरपी: दैनंदिन जीवनातील क्रियाकलाप करण्याची क्षमता सुधारण्यास मदत करणे.
• स्पीच थेरपी: संवाद आणि भाषणातील अडचणींवर उपचार करणे.
• पब्लिक हेल्थ: समुदायांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी कार्यक्रम आणि धोरणे विकसित आणि राबवणे.

B.Sc. Nursing: 

B.Sc. Nursing हा चार वर्षांचा स्नातक स्तराचा अभ्यासक्रम आहे जो तुम्हाला रुग्णांची काळजी घेण्यासाठी आणि त्यांना आरोग्य सेवा प्रदान करण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये शिकवतो. हा अभ्यासक्रम तुम्हाला वैद्यकीय क्षेत्रात एक उत्तम करिअर बनवण्यासाठी तयार करतो.

या अभ्यासक्रमात तुम्हाला खालील विषयांचा अभ्यास करावा लागेल:

1. मानवी शरीरशास्त्र आणि शरीरक्रियाशास्त्र: मानवी शरीराची रचना आणि कार्य कसे करते हे समजून घेणे.
2. वैद्यकीय-शस्त्रक्रिया: रुग्णांवर कशी काळजी घ्यावी आणि वैद्यकीय प्रक्रिया कशा कराव्या हे शिकणे.
3. फार्माकोलॉजी: औषधे आणि त्यांचे प्रभाव कसे होतात हे समजून घेणे.
4. पोषण: रुग्णांसाठी योग्य आहार कसा निवडावा आणि द्यावा हे शिकणे.
5. मानसिक आरोग्य: मानसिक आजार आणि त्यांचे उपचार कसे करावे हे शिकणे.
6. प्राथमिक उपचार: आपत्कालीन परिस्थितीत कसे प्रतिसाद द्यावा हे शिकणे.
7. समाजशास्त्र आणि सार्वजनिक आरोग्य: आरोग्य आणि आजार यांच्यावर सामाजिक आणि पर्यावरणीय घटकांचा कसा प्रभाव पडतो हे समजून घेणे.

Diploma in Nursing: 

Diploma in Nursing हा दोन वर्षांचा व्यावसायिक अभ्यासक्रम आहे जो तुम्हाला रुग्णांची काळजी घेण्यासाठी आणि त्यांना आरोग्य सेवा प्रदान करण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये शिकवतो. हा अभ्यासक्रम तुम्हाला वैद्यकीय क्षेत्रात करिअर सुरू करण्याची आणि नर्सिंगमध्ये प्रगती करण्याची संधी देतो.

या अभ्यासक्रमात तुम्हाला खालील विषयांचा अभ्यास करावा लागेल:

• मानवी शरीरशास्त्र आणि शरीरक्रियाशास्त्र: मानवी शरीराची रचना आणि कार्य कसे करते हे समजून घेणे.
• वैद्यकीय-शस्त्रक्रिया: रुग्णांवर कशी काळजी घ्यावी आणि वैद्यकीय प्रक्रिया कशा कराव्या हे शिकणे.
• फार्माकोलॉजी: औषधे आणि त्यांचे प्रभाव कसे होतात हे समजून घेणे.
• पोषण: रुग्णांसाठी योग्य आहार कसा निवडावा आणि द्यावा हे शिकणे.
• मानसिक आरोग्य: मानसिक आजार आणि त्यांचे उपचार कसे करावे हे शिकणे.
• प्राथमिक उपचार: आपत्कालीन परिस्थितीत कसे प्रतिसाद द्यावा हे शिकणे.
• समाजशास्त्र आणि सार्वजनिक आरोग्य: आरोग्य आणि आजार यांच्यावर सामाजिक आणि पर्यावरणीय घटकांचा कसा प्रभाव पडतो हे समजून घेणे.

B.M.L.T. (बॅचलर ऑफ मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजी) 

B.M.L.T. (बॅचलर ऑफ मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजी) हा एक 3 वर्षांचा पदवीधर अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना वैद्यकीय प्रयोगशाळेच्या तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात उत्तम कामगिरी करण्यासाठी प्रशिक्षित करण्यासाठी डिझाइन केलेला आहे. हा कार्यक्रम प्रयोगशाळेतील निदान पद्धतींमध्ये व्यापक प्रशिक्षण प्रदान करतो, विद्यार्थ्यांना वैद्यकीय नमुन्यांचे विश्लेषण करण्यासाठी आणि रोगांच्या निदान आणि उपचारांमध्ये योगदान देण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान पुरवतो.

B.M.L.T. अभ्यासक्रमात खालील विषयांचा समावेश आहे:

1. शरीरशास्त्र आणि रसायनशास्त्र: मानवी शरीराची रचना आणि कार्य, जैवरासायनिक प्रक्रिया आणि रोगांशी संबंधित रासायनिक बदल.
2. वैद्यकीय सूक्ष्मजीवशास्त्र: सूक्ष्मजीवांचा अभ्यास, त्यांचे वर्गीकरण, रोगांमध्ये त्यांची भूमिका आणि प्रतिबंधात्मक उपाय.
3. हेमॅटोलॉजी आणि रक्तरोगशास्त्र: रक्त, त्याचे घटक, कार्य आणि रक्तविकार.
4. क्लिनिकल केमिस्ट्री: रक्तातील आणि इतर शारीरिक द्रवपदार्थातील रासायनिक घटकांचे विश्लेषण.
5. इम्युनोलॉजी: रोगप्रतिकारशक्ती प्रणालीची रचना आणि कार्य, रोगप्रतिकारशक्ती आणि प्रतिबंधात्मक लसीकरण.
6. पॅरासिटोलॉजी: परजीवी, त्यांचे जीवन चक्र, रोगांमध्ये त्यांची भूमिका आणि प्रतिबंधात्मक उपाय.
7. प्रयोगशाळेतील व्यवस्थापन आणि सुरक्षा: प्रयोगशाळेतील उपकरणे आणि साहित्याचे योग्य वापर, सुरक्षा प्रक्रिया आणि जैवसुरक्षा पद्धती.

B.M.L.T. कार्यक्रम विद्यार्थ्यांना खालील कौशल्ये विकसित करण्यास मदत करतो:

1. वैद्यकीय नमुन्यांचे योग्यरित्या संकलन आणि हाताळणी.
2. प्रयोगशाळेतील उपकरणे आणि साधनांचा वापर.
3. विविध प्रयोगशाळेतील चाचण्यांचे प्रदर्शन.
4. चाचणी परिणामांचे विश्लेषण आणि व्याख्या.
5. वैद्यकीय अहवाल तयार करणे.
6. रोगी आणि वैद्यकीय व्यावसायिकांशी प्रभावीपणे संवाद साधणे.

B.M.L.T. पदवीधर विविध आरोग्य सेवा मध्ये काम करू शकतात, जसे की:

1. रुग्णालये
2. क्लिनिक
3. निदान प्रयोगशाळा
4. संशोधन संस्था
5. वैद्यकीय उपकरणे कंपन्या
6. सरकारी आरोग्य विभाग

B.M.L.T.संबंधित अभ्यासक्रम:

M.Sc. (Medical Laboratory Technology)

Diploma in Medical Laboratory Technology (DMLT)

Certificate Course in Medical Laboratory Technology

B.Sc. Home Science: 

B.Sc. Home Science हा एक 3 वर्षांचा पदवीधर अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना कुटुंब आणि समुदायातील सदस्यांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेला आहे. हा बहुआयामी अभ्यासक्रम विविध विषयांचा समावेश करतो, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

B.Sc. Home Science अभ्यासक्रम 

1. पोषण आणि आहारशास्त्र: मानवी शरीराला आवश्यक असणारी पोषकद्रव्ये, विविध प्रकारचे आहार आणि आहार नियोजन.
2. मानव विकास: बालपणापासून वृद्धत्वापर्यंत मानवी विकासाचे टप्पे, त्यांचे शारीरिक आणि मानसिक बदल आणि त्यांची काळजी कशी घ्यावी.
3. गृह अर्थशास्त्र: कुटुंबाचा बजेट कसा बनवायचा, बचत कशी करायची आणि आर्थिक संसाधनांचा प्रभावीपणे वापर कसा करायचा.
4. वस्त्र आणि सजावट: विविध प्रकारची कापडे, त्यांची काळजी कशी घ्यावी आणि घराची सजावट कशी करावी.
5. मानसिक आरोग्य आणि कल्याण: मानसिक आरोग्याचे महत्त्व, तणाव व्यवस्थापन आणि सकारात्मक दृष्टीकोन कसा राखावा.
6. प्रशिक्षण आणि विस्तार शिक्षण: ग्रामीण भागातील लोकांना शिक्षित करण्यासाठी आणि त्यांच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी प्रभावी तंत्रे.
7. पर्यावरण विज्ञान: पर्यावरणाचे रक्षण आणि टिकाऊ जीवनशैली कशी जगायची.
8. संचार आणि मानवी संबंध: प्रभावी संवाद कौशल्ये विकसित करणे आणि मजबूत मानवी संबंध कसे निर्माण करावे.

B.Sc. Botany, Microbiology, Zoology आणि Chemistry:

B.Sc. Botany, Microbiology, Zoology आणि Chemistry हे विज्ञान विषयातील चार लोकप्रिय पदवी अभ्यासक्रम आहेत. हे अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना निसर्गाचा सखोल अभ्यास आणि जीवशास्त्राच्या विविध क्षेत्रांमध्ये ज्ञान प्राप्त करण्याची संधी देतात.

या अभ्यासक्रमांमध्ये सैद्धांतिक आणि प्रायोगिक दोन्ही प्रकारचे शिक्षण समाविष्ट आहे. विद्यार्थी वर्गात तसेच प्रयोगशाळेत वेळ घालवतात, जिथे ते वैज्ञानिक पद्धतींचा अभ्यास करतात आणि डेटा गोळा करतात.

प्रत्येक विषयाचे थोडक्यात वर्णन:

Botany: वनस्पतीशास्त्र हा वनस्पतींच्या अभ्यासाचा अभ्यासक्रम आहे. यात वनस्पतींची रचना, कार्य, वर्गीकरण, उत्क्रांती आणि पारिस्थितिकीचा समावेश आहे.

Microbiology: सूक्ष्मजीवशास्त्र हा सूक्ष्मजीवांचा अभ्यास करणारा अभ्यासक्रम आहे, ज्यात बॅक्टेरिया, व्हायरस, बुरशी आणि प्रोटोजोआंचा समावेश आहे. सूक्ष्मजीवांची रचना, कार्य, वर्गीकरण आणि मानवी आरोग्यावर होणारा प्रभाव यांचा यात अभ्यास केला जातो.

Zoology: प्राणीशास्त्र हा प्राण्यांच्या अभ्यासाचा अभ्यासक्रम आहे. यात प्राण्यांची रचना, कार्य, वर्गीकरण, उत्क्रांती आणि वर्तन यांचा समावेश आहे.

Chemistry: रसायनशास्त्र हा पदार्थ आणि त्यांच्या गुणधर्मांचा अभ्यास करणारा अभ्यासक्रम आहे. यात रासायनिक बंध, रासायनिक अभिक्रिया, ऊर्जा आणि पदार्थांची रचना यांचा समावेश आहे.

B.Sc. Botany, Microbiology, Zoology आणि Chemistry मध्ये पदवी घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी अनेक करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत. यात शिक्षण, संशोधन, औषध, कृषी, पर्यावरण आणि उद्योग यांचा समावेश आहे.

तुम्हाला B.Sc. Botany, Microbiology, Zoology आणि Chemistry मध्ये प्रवेश घेण्यात स्वारस्य असल्यास, तुम्ही तुमच्या जवळच्या महाविद्यालयांशी संपर्क साधू शकता. तुम्ही विद्यापीठांच्या वेबसाइट्सवर देखील अधिक माहिती मिळवू शकता.

B.D.S. (बॅचलर ऑफ डेंटल सर्जरी): 

B.D.S. (बॅचलर ऑफ डेंटल सर्जरी) हा दंतचिकित्सेच्या क्षेत्रात पदवी देणारा चार वर्षांचा व्यावसायिक अभ्यासक्रम आहे. हा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना दात आणि हिरड्यांच्या रोगांचे निदान, प्रतिबंध आणि उपचार करण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतो.

B.D.S. अभ्यासक्रमात सैद्धांतिक आणि प्रायोगिक दोन्ही प्रकारचे शिक्षण समाविष्ट आहे. विद्यार्थी वर्गात तसेच दंतचिकित्सा क्लिनिकमध्ये वेळ घालवतात, जिथे ते रुग्णांवर उपचार करतात आणि वैद्यकीय तंत्रे शिकतात.

B.D.S. विषय:

1. दंत शरीर रचना
2. दंत शारीरिक क्रिया
3. दंत रोगशास्त्र
4. दंत औषधशास्त्र
5. दंत शस्त्रक्रिया
6. दंत प्रतिबंधात्मक आणि सामुदायिक आरोग्य
7. बालरोग दंतचिकित्सा
8. ऑर्थोडॉन्टिक्स
9. ओरल आणि मॅक्सिलोफेशियल शस्त्रक्रिया
10. दंत प्रतिमाशास्त्र
11. दंत सामग्री विज्ञान

B.D.S. अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी 12वी विज्ञान शाखेत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. प्रवेशासाठी राष्ट्रीय पात्रता-सह प्रवेश परीक्षा (NEET) उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.

B.D.S. अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना खालील कौशल्ये शिकवतो:

• दात आणि हिरड्यांच्या रोगांचे निदान करणे
• दात आणि हिरड्यांच्या रोगांवर उपचार करणे
• दंत प्रतिबंधात्मक उपाययोजना राबवणे
• रुग्णांना दंत आरोग्य शिक्षण देणे
• दंत क्लिनिक आणि दंत प्रतिष्ठानांचे व्यवस्थापन करणे

B.D.S. पदवी घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी अनेक करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत. ते खाजगी क्लिनिकमध्ये दंतचिकित्सक म्हणून काम करू शकतात, सरकारी रुग्णालयांमध्ये दंतचिकित्सक म्हणून काम करू शकतात, दंत महाविद्यालयांमध्ये प्राध्यापक म्हणून काम करू शकतात किंवा दंत संशोधनात सहभागी होऊ शकतात.

तुम्हाला B.D.S. अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यात स्वारस्य असल्यास, तुम्ही तुमच्या जवळच्या दंत महाविद्यालयांशी संपर्क साधू शकता.

With PCM - 

राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी (NDA) परीक्षा: 

NDA म्हणजे राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी. ही भारतातील तीन सैन्यदलांमध्ये अधिकारी बनण्यासाठीची प्रवेशद्वार आहे: भारतीय लष्कर, भारतीय नौदल आणि भारतीय हवाई दल.

NDA परीक्षा दरवर्षी संघ लोकसेवा आयोग (यूपीएससी) द्वारे आयोजित केली जाते.

वय: उमेदवारांची वय 16.5 ते 19 वर्षे दरम्यान असणे आवश्यक आहे.

शैक्षणिक पात्रता: 12वी उत्तीर्ण किंवा समतुल्य परीक्षा उत्तीर्ण.

राष्ट्रीयता: भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.

शारीरिक आणि वैद्यकीय तंदुरुस्ती: उमेदवारांना निर्धारित शारीरिक आणि वैद्यकीय निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे.

परीक्षा स्वरूप:

• NDA परीक्षा दोन टप्प्यात घेतली जाते: लिखित परीक्षा आणि SSB मुलाखत.
• लिखित परीक्षा:
• भाग 1: गणित (120 प्रश्न)
• भाग 2: सामान्य ज्ञान (150 प्रश्न)
• भाग 3: अंग्रेजी (100 प्रश्न)
• SSB मुलाखत: यशस्वी उमेदवारांना 5 दिवसांची सेवा निवड बोर्ड (SSB) मुलाखत द्यावी लागेल.

NDA परीक्षेसाठी दरवर्षी लाखो उमेदवार अर्ज करतात, स्पर्धा खूप कठीण असते.

यशस्वी उमेदवारांना पुणे येथील राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी मध्ये प्रवेश मिळतो.

NDA मध्ये 3 वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे, ज्यामध्ये सैन्य प्रशिक्षण आणि शैक्षणिक शिक्षण समाविष्ट आहे.

NDA पूर्ण केल्यानंतर, उमेदवारांना त्यांच्या निवडलेल्या सैन्यदलात लेफ्टनंट च्या दर्जाने कमिशन दिले जाते.

NDA परीक्षेची तयारी कशी करावी:

1. 12वी मध्ये चांगल्या गुणांनी उत्तीर्ण व्हा.
2. NDA परीक्षेच्या अभ्यासक्रमासाठी पुस्तके आणि अभ्यास साहित्य मिळवा.
3. नियमितपणे नमुना प्रश्नपत्रिका सोडवा.
4. शारीरिक तंदुरुस्तीसाठी नियमित व्यायाम करा.
5. मानसिक तंदुरुस्तीसाठी सकारात्मक रहा आणि आत्मविश्वास बाळगा.

NDA अधिकृत वेबसाइट: https://nda.nic.in/

B.Arch : 

बी.आर्क (बॅचलर ऑफ आर्किटेक्चर) हा एक 5 वर्षांचा पदवीधर अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना इमारती आणि इतर रचनांचे डिझाइन, नियोजन आणि निर्मिती करण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतो.

राष्ट्रीय प्रवेश परीक्षा (NATA) मध्ये उत्तीर्ण.

अभ्यासक्रम:

प्रथम वर्ष: स्थापत्य इतिहास, स्थापत्य सिद्धांत, इमारत बांधकाम तंत्रज्ञान, स्थापत्य रेखांकन, इत्यादी.

दुसरे वर्ष: शहरी नियोजन, स्थापत्य डिजाइन, इमारत सेवा, ढांचा अभियांत्रिकी, इत्यादी.

तिसरे वर्ष: स्थापत्य संरक्षण, पर्यावरणीय स्थापत्यकला, इंटीरियर डिझाइन, लँडस्केप आर्किटेक्चर, इत्यादी.

चौथे वर्ष: अत्याधुनिक स्थापत्यकला, स्थापत्य प्रकल्प व्यवस्थापन, स्थापत्य कायदे आणि मानके, इत्यादी.

पाचवे वर्ष: स्वतंत्र प्रकल्प, थीसिस, इंटर्नशिप.

B.Arch पूर्ण केल्यानंतर मिळणारे स्कील 

1. डिझाइन: रचनात्मक आणि तांत्रिक दृष्टिकोनातून इमारती आणि इतर रचनांचे डिझाइन करण्याची क्षमता.
2. तंत्रज्ञान: इमारत बांधकाम तंत्रज्ञान, ढांचा अभियांत्रिकी आणि इमारत सेवांमध्ये ज्ञान.
3. अभिव्यक्ती: प्रभावीपणे संवाद साधण्यासाठी रेखांकन, मॉडेलिंग आणि संगणक-सहाय्यित डिझाइन (CAD) सॉफ्टवेअरचा वापर.
4. समस्या सोडवणे: जटिल समस्यांचे विश्लेषण करण्याची आणि सर्जनशील आणि व्यावहारिक उपाय शोधण्याची क्षमता.
5. संवाद: क्लायंट, ठेकेदार आणि इतर व्यावसायिकांसोबत प्रभावीपणे संवाद साधण्याची क्षमता.

B.Arch पूर्ण केल्यानंतर  करिअर पर्याय:

• आर्किटेक्ट: स्वतंत्र आर्किटेक्ट किंवा आर्किटेक्चर फर्ममध्ये काम करा.
• शहरी नियोजक: शहरे आणि गावे नियोजित आणि डिझाइन करा.
• इंटीरियर डिझायनर: घरे, कार्यालये आणि इतर जागांचे आतील डिझाइन करा.
• लँडस्केप आर्किटेक्ट: उद्याने, बाग आणि इतर बाहेरील जागा डिझाइन करा.
• अध्यापन: स्थापत्यशाळांमध्ये अध्यापन करा.
• संशोधन: स्थापत्य आणि शहरी नियोजनाशी संबंधित क्षेत्रात संशोधन करा.

राष्ट्रीय आर्किटेक्चर शिक्षण परिषदेची (NAAC) अधिकृत वेबसाइट:

       http://www.naac.gov.in/index.php/en/  

 B.Plan:

बॅचलर ऑफ प्लॅनिंग अँड डिझाइन (B.Plan) हा चार वर्षांचा पूर्णकालीन पदवी अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना शहरी आणि ग्रामीण मानवी वस्तींसाठी नियोजन, अभियांत्रिकी, व्यवस्थापन, डिझाइन आणि आव्हाने सोडवण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये शिकवतो. हा अभ्यासक्रम वास्तुकला, अभियांत्रिकी, समाजशास्त्र, अर्थशास्त्र आणि कायदा यासह विविध विषयांमध्ये शिक्षण प्रदान करते.

B.Plan मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी 12  परीक्षा उत्तीर्ण केली पाहिजे, ज्यात गणित हा एक आवश्यक विषय असावा. प्रवेश बहुतेक वेळा प्रवेश परीक्षेवर आधारित असतो, ज्यात JEE Main, NATA, JUEE, TANCET आणि UPEE यांचा समावेश होतो. काही महाविद्यालये स्वतःची प्रवेश परीक्षा देखील घेतात.

B.Plan अभ्यासक्रमामध्ये खालील विषयांचा समावेश होतो:

• शहरी आणि प्रादेशिक नियोजन तत्त्वे
• इमारत रचना मूलभूत
• नियोजन सिद्धांत
• निवास आणि वस्ती
• रिअल इस्टेट नियोजन
• शहरीकरण
• शहरी विकास
• शहरी नियोजन
• पर्यावरणीय नियोजन
• सामाजिक नियोजन
• आर्थिक नियोजन
• कंप्यूटर-एडेड डिझाइन (CAD)
• भूगर्भशास्त्र आणि सर्वेक्षण
• कानून आणि नियमावली

B.Plan पूर्ण केलेल्या विद्यार्थ्यांना खालील क्षेत्रात अनेक करिअरच्या संधी उपलब्ध आहेत:

• शहरी आणि प्रादेशिक नियोजक
• आवास नियोजक
• रिअल इस्टेट तज्ञ
• परिवहन नियोजक
• पर्यावरणीय नियोजक
• सामाजिक कार्यकर्ते
• अर्थशास्त्रज्ञ
• अनुसंधानकर्ते
• शिक्षक

TES (भारतीय सेना तंत्रज्ञान प्रवेश परीक्षा )

टीईएस हा भारतीय सेना मध्ये अधिकारी बनण्याचा एक मार्ग आहे. 10+2 नंतर विज्ञान शाखेतील विद्यार्थ्यांसाठी हा प्रवेश परीक्षा आयोजित केला जातो. यशस्वी उमेदवारांना भारतीय सैन्य अकादमी (IMA), देहरादून मध्ये प्रवेश मिळतो.

पात्रता:

राष्ट्रीयता: भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.

वय: उमेदवार 16 वर्षे 6 महिने ते 19 वर्षे 6 महिन्यांच्या दरम्यान असावा.

शैक्षणिक पात्रता: 10+2 परीक्षा उत्तीर्ण, किमान 70% गुणांसह भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणित या विषयांसह.

शारीरिक तंदुरुस्ती: उमेदवारांना भारतीय सेना निर्धारित केलेल्या शारीरिक तंदुरुस्ती चाचणीत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.

परीक्षा प्रक्रिया:

टीईएस परीक्षा दोन टप्प्यात आयोजित केली जाते: लिखित परीक्षा आणि SSB मुलाखती.

लिखित परीक्षा: यात वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी प्रश्न (MCQs) असतात ज्यामध्ये इंग्रजी, सामान्य ज्ञान, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि गणिताचा समावेश असतो.

SSB मुलाखती: यशस्वी उमेदवारांना सेवा निवड बोर्ड (SSB) च्या समोर मुलाखतीसाठी बोलावले जाते. SSB मुलाखतीमध्ये उमेदवाराची बुद्धिमत्ता, नेतृत्व कौशल्य, व्यक्तिमत्व आणि समूह कार्य कौशल्ये यांचे मूल्यांकन केले जाते.

प्रशिक्षण:

यशस्वी उमेदवारांना भारतीय सैन्य अकादमी (IMA), देहरादून मध्ये प्रवेश मिळतो.

IMA मध्ये प्रशिक्षण 3 वर्षे चालते. यात सैन्यशास्त्र, तंत्रज्ञान, भाषा आणि इतर अनेक विषयांचा समावेश आहे.

प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर, उमेदवारांना भारतीय सेना मध्ये लेफ्टनंट च्या दर्जाने कमिशन दिले जाते.

फायदे:

• भारतीय सेना मध्ये अधिकारी बनण्याची संधी.
• प्रतिष्ठित आणि आदरणीय करिअर.
• चांगल्या पगाराची नोकरी आणि विविध भत्ते.
• भारताची सेवा करण्याची आणि राष्ट्राचे रक्षण करण्याची संधी.

टीईएस मध्ये प्रवेश मिळवण्यासाठी, उमेदवारांनी कठोर परिश्रम आणि समर्पण दाखवणे आवश्यक आहे. चांगल्या शैक्षणिक कामगिरीव्यतिरिक्त, उमेदवारांनी शारीरिकदृष्ट्या तंदुरुस्त आणि मानसिकदृष्ट्या मजबूत असणे आवश्यक आहे.

टीईएस बद्दल अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

भारतीय सेना अधिकृत वेबसाइट: https://www.joinindianarmy.nic.in/

टीईएस माहिती पुस्तिका: https://joinindianarmy.nic.in/writereaddata/Portal/NotificationPDF/Notification_TES-48.pdf

टीप: ही माहिती 2024 पर्यंत अद्ययावत आहे. नवीनतम माहितीसाठी, कृपया भारतीय सेना च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.

B.E (बॅचलर ऑफ इंजिनिअरिंग) :

बी.ई. हा एक अंडरग्रेज्युएट अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना अभियांत्रिकी क्षेत्रात व्यावसायिक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतो.

साधारणतः 4 वर्षांचा असतो, परंतु काही विद्यापीठे 5 वर्षांचे अभ्यासक्रम देखील देतात. सेमेस्टर प्रणाली मध्ये विभागलेला असतो.

बी.ई. मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी 12वी विज्ञान शाखेत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. कमीतकमी 50% गुण मिळवणे आवश्यक आहे.

प्रवेश परीक्षा: अनेक विद्यापीठे राज्यस्तरीय प्रवेश परीक्षा किंवा विद्यापीठ-स्तरीय प्रवेश परीक्षा घेतात.

विषय:

बी.ई. मध्ये अनेक विषय आणि विशेषज्ञता उपलब्ध आहेत. काही सामान्य विषयांमध्ये सिव्हिल इंजिनिअरिंग, मेकॅनिकल इंजिनिअरिंग, इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंग, इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनिअरिंग, संगणक विज्ञान आणि अभियांत्रिकी यांचा समावेश होतो.

करिअर पर्याय:

• बी.ई. पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थी विविध क्षेत्रात अभियंता म्हणून काम करू शकतात.
• सरकारी आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रात अनेक संधी उपलब्ध आहेत.
• एम.ई., एम.एससी., एम.फिल., पीएच.डी. सारख्या उच्च शिक्षणासाठी ते पात्र ठरतात.
• संशोधन आणि विकास क्षेत्रात देखील ते करिअर करू शकतात.

बी.टेक (बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी) :

बी.टेक हा अभियांत्रिकी क्षेत्रातील अंडरग्रेज्युएट पदवी अभ्यासक्रम आहे. हा 4 वर्षांचा अभ्यासक्रम असून सेमेस्टर प्रणाली मध्ये विभागलेला आहे. अनेक विद्यापीठे JEE (जॉइंट एंट्रन्स एग्झाम) सारख्या राष्ट्रीय स्तरावरील प्रवेश परीक्षा किंवा राज्यस्तरीय प्रवेश परीक्षा घेतात.

विषय:

बी.टेक मध्ये अनेक विषय आणि विशेषज्ञता उपलब्ध आहेत. काही सामान्य विषयांमध्ये सिव्हिल इंजिनिअरिंग, मेकॅनिकल इंजिनिअरिंग, इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंग, इलेक्ट्रॉनिक्स आणि कम्युनिकेशन इंजिनिअरिंग, संगणक विज्ञान आणि अभियांत्रिकी, जैव तंत्रज्ञान, रासायनिक अभियांत्रिकी यांचा समावेश होतो.

अभ्यासक्रम:

• बी.टेक अभ्यासक्रमात सैद्धांतिक आणि व्यावहारिक दोन्ही प्रकारचे शिक्षण समाविष्ट आहे.
• प्रयोगशाळा, प्रकल्प आणि इंटर्नशिप सारख्या विविध शिकवण्याच्या पद्धतींचा वापर केला जातो.

बी.टेक नंतर  करिअर पर्याय:

• बी.टेक पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थी विविध क्षेत्रात अभियंता म्हणून काम करू शकतात.
• सरकारी आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रात अनेक संधी उपलब्ध आहेत.
• एम.टेक., एम.एससी., एम.फिल., पीएच.डी. सारख्या उच्च शिक्षणासाठी ते पात्र ठरतात.
• संशोधन आणि विकास क्षेत्रात देखील ते करिअर करू शकतात.

फायदे:

• चांगल्या पगाराची नोकरी आणि उज्ज्वल करिअर मिळण्याची संधी.
• विविध क्षेत्रात काम करण्याची संधी.
• स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी.
• सामाजिक आणि आर्थिकदृष्ट्या योगदान देण्याची संधी.

B.C.S., B.C.A. आणि B.Sc. : 

आजच्या डिजिटल युगात, संगणक विज्ञान आणि तंत्रज्ञान हे अनेक क्षेत्रांमध्ये अत्यावश्यक बनले आहे. B.C.S., B.C.A. आणि B.Sc. हे तीन लोकप्रिय पदवी अभ्यासक्रम आहेत जे तुम्हाला या क्षेत्रात करिअर घडवण्यासाठी आवश्यक ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करतात.

B.C.S. (बॅचलर ऑफ कॉम्प्युटर सायन्स):

• अभ्यासक्रम कालावधी: 3 वर्षे
• अभ्यासक्रम स्वरूप: पूर्णवेळ
• प्रवेश पात्रता: 12वी विज्ञान किंवा वाणिज्य शाखेतून उत्तीर्ण

अभ्यासक्रमाचे  स्वरूप:

संगणक विज्ञान - डेटा स्ट्रक्चर, अल्गोरिदम, ऑपरेटिंग सिस्टम, डेटाबेस व्यवस्थापन प्रणाली, कंप्यूटर नेटवर्क इत्यादी

गणित - कॅल्क्युलस, रैखिक बीजगणित, संभाव्यता आणि सांख्यिकी इत्यादी

इतर विषय - इंग्रजी, संवाद कौशल्ये, सामान्य ज्ञान इत्यादी

B.C.A. (बॅचलर ऑफ कॉम्प्युटर ऍप्लिकेशन्स):

• अभ्यासक्रम कालावधी: 3 वर्षे
• अभ्यासक्रम स्वरूप: पूर्णवेळ
• प्रवेश पात्रता: 12वी विज्ञान किंवा वाणिज्य शाखेतून उत्तीर्ण

अभ्यासक्रमाचे  स्वरूप:

• संगणक ऍप्लिकेशन्स - प्रोग्रामिंग भाषा (जसे की C, C++, Java), वेब डेव्हलपमेंट, डेटाबेस डिझाइन, ऑपरेटिंग सिस्टम, मल्टीमीडिया इत्यादी
• व्यवसाय विषय - व्यवसाय व्यवस्थापन, लेखांकन, अर्थशास्त्र, मार्केटिंग इत्यादी
• इतर विषय - इंग्रजी, संवाद कौशल्ये, सामान्य ज्ञान इत्यादी

B.Sc. (बॅचलर ऑफ सायन्स) (कंप्यूटर सायन्स):

• अभ्यासक्रम कालावधी: 3 वर्षे
• अभ्यासक्रम स्वरूप: पूर्णवेळ
• प्रवेश पात्रता: 12वी विज्ञान शाखेतून उत्तीर्ण

अभ्यासक्रमाचे  स्वरूप:

• संगणक विज्ञान - डेटा स्ट्रक्चर, अल्गोरिदम, ऑपरेटिंग सिस्टम, डेटाबेस व्यवस्थापन प्रणाली, कंप्यूटर नेटवर्क इत्यादी
• गणित - कॅल्क्युलस, रैखिक बीजगणित, संभाव्यता आणि सांख्यिकी इत्यादी
• इतर विषय - इंग्रजी, संवाद कौशल्ये, सामान्य ज्ञान इत्यादी

या पदवी अभ्यासक्रमांचे यशस्वी पूर्ण झाल्यावर तुम्हाला अनेक क्षेत्रात करिअरच्या संधी उपलब्ध होतात. काही लोकप्रिय पर्यायांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

1. सॉफ्टवेअर डेव्हलपर
2. वेब डेव्हलपर
3. डेटाबेस प्रशासक
4. नेटवर्क इंजिनिअर
5. सिस्टम विश्लेषक
6. IT सपोर्ट तंत्रज्ञ
7. शिक्षक
8. संशोधक

फिल्म & टेलीविजन डिप्लोमा कोर्स: 

फिल्म & टेलीविजन डिप्लोमा हा एक व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना फिल्म आणि टेलिव्हिजन उद्योगात यशस्वी करिअरसाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेला आहे. हा कोर्स विद्यार्थ्यांना विविध क्षेत्रांमध्ये प्रशिक्षण देतो, जसे की:

• दिग्दर्शन: कथा सांगण्यासाठी आणि दृश्ये तयार करण्यासाठी तंत्रे
• लेखन: स्क्रिप्ट, स्क्रीनप्ले आणि इतर लेखन स्वरूप
• सिनेमॅटोग्राफी: प्रकाश, कॅमेरा आणि रचना
• संपादन: कथा एकत्रित करण्यासाठी आणि प्रभाव तयार करण्यासाठी तंत्रे
• ध्वनी: ऑडिओ रेकॉर्डिंग, मिक्सिंग आणि डिझाइन
• निर्मिती: फिल्म आणि टेलिव्हिजन प्रकल्पांचे नियोजन, बजेट आणि व्यवस्थापन

कोर्सची वैशिष्ट्ये:

व्यावहारिक प्रशिक्षण: विद्यार्थ्यांना फिल्म आणि टेलिव्हिजन प्रकल्पांवर काम करण्याची भरपूर संधी दिली जाते.

उद्योगातील तज्ञ: अनुभवी व्यावसायिकांकडून शिकण्याची संधी.

आधुनिक सुविधा: अत्याधुनिक उपकरणे आणि तंत्रज्ञानाचा वापर.

विविध करिअर पर्याय: फिल्म आणि टेलिव्हिजन उद्योगात विविध प्रकारच्या करिअरमध्ये प्रवेश.

अभ्यासक्रम:

पहिले  वर्ष:

• फिल्म आणि टेलीविजनचा इतिहास
• कथन आणि कथाकथन
• दिग्दर्शन तंत्रे
• सिनेमॅटोग्राफी मूलभूत गोष्टी
• संपादन तंत्रे
• ध्वनी रेकॉर्डिंग आणि मिक्सिंग

दुसरे  वर्ष:

• स्क्रिप्ट लेखन
• उन्नत दिग्दर्शन
• सिनेमॅटोग्राफी स्टायल
• डिजिटल संपादन
• ध्वनी डिझाइन
• फिल्म आणि टेलिव्हिजन निर्मिती

तिसरे  वर्ष:

• विशेष विषय (उदा. डॉक्युमेंटरी, ऍनिमेशन, व्हिज्युअल इफेक्ट्स)
• पोर्टफोलिओ विकास
• उद्योगातील इंटर्नशिप

फिल्म & टेलीविजन डिप्लोमा नंतर करिअर चे पर्याय:

1. दिग्दर्शक
2. लेखक
3. सिनेमॅटोग्राफर
4. संपादक
5. ध्वनी अभियंता
6. निर्माता
7. कलाकार
8. व्हिज्युअल इफेक्ट्स कलाकार
9. अॅनिमेटर

फिल्म & टेलीविजन डिप्लोमा हा एक उत्तम पर्याय आहे जो तुम्हाला तुमच्या आवडीनुसार क्षेत्रात यशस्वी करिअरसाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करू शकतो.

टीप: हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की हा फक्त एक सामान्य मार्गदर्शक आहे. विविध संस्थांमध्ये वेगवेगळे अभ्यासक्रम आणि प्रवेश आवश्यकता असू शकतात. अधिक माहितीसाठी, तुमच्या आवडीनिवडीच्या संस्थांचा संपर्क साधा.

Film Editing Cinematography Film Processing

फिल्म एडिटिंग, सिनेमॅटोग्राफी आणि फिल्म प्रोसेसिंग हे तीन परस्परसंबंधित क्षेत्रे आहेत जी एकत्रितपणे एका चित्रपटाची निर्मिती करतात.

फिल्म एडिटिंग मध्ये, एडिटर कच्चा फुटेज घेतो आणि त्याला एका सुसंगत आणि आकर्षक कथा बनवण्यासाठी कापतो, शिवतो आणि क्रमाने लावतो. यामध्ये दृश्य निवडणे, संक्रमण तयार करणे आणि संगीत आणि ध्वनी प्रभाव जोडणे समाविष्ट आहे.

सिनेमॅटोग्राफी मध्ये, सिनेमॅटोग्राफर कॅमेरा आणि प्रकाशाचा वापर करून दृश्यांचा लूक तयार करतो. यामध्ये लेंस निवडणे, कॅमेरा हालचाली सेट करणे आणि प्रकाश योजना तयार करणे समाविष्ट आहे.

फिल्म प्रोसेसिंग मध्ये, कच्चा फुटेज एका पाहण्यास योग्य फॉरमॅटमध्ये रूपांतरित केला जातो. यामध्ये चित्रपट स्टॉक विकसित करणे, रंग सुधारणे आणि अंतिम प्रिंट तयार करणे समाविष्ट आहे.

या क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी, तुम्हाला खालील कौशल्ये आणि ज्ञानाची आवश्यकता असेल:

• सर्जनशीलता: तुम्हाला कथा सांगण्यासाठी आणि दृश्ये तयार करण्यासाठी सर्जनशील दृष्टी असणे आवश्यक आहे.
• तंत्रज्ञान: तुम्हाला एडिटिंग सॉफ्टवेअर, कॅमेरे आणि प्रकाश उपकरणांचा वापर करण्यात कुशल असणे आवश्यक आहे.
• समस्या सोडवणे: तुम्हाला तांत्रिक आणि सर्जनशील समस्या सोडवण्यास सक्षम असणे आवश्यक आहे.
• संवाद कौशल्ये: तुम्हाला इतरांसोबत प्रभावीपणे संवाद साधण्यास सक्षम असणे आवश्यक आहे, जसे की दिग्दर्शक, सिनेमॅटोग्राफर आणि निर्माते.

फिल्म एडिटिंग, सिनेमॅटोग्राफी आणि फिल्म प्रोसेसिंगमध्ये अनेक प्रकारचे करिअर पर्याय उपलब्ध आहेत, जसे की:

1. फिल्म एडिटर: ते चित्रपट, टेलिव्हिजन शो आणि विज्ञापनांसाठी फुटेज एडिट करतात.
2. सिनेमॅटोग्राफर: ते चित्रपट, टेलिव्हिजन शो आणि विज्ञापनांसाठी दृश्ये शूट करतात.
3. फिल्म प्रोसेसिंग टेक्निशियन: ते चित्रपट स्टॉक विकसित करतात आणि अंतिम प्रिंट तयार करतात.
4. कॅमेरा ऑपरेटर: ते चित्रपट, टेलिव्हिजन शो आणि विज्ञापनांसाठी कॅमेरे चालवतात.
5. व्हिज्युअल इफेक्ट्स आर्टिस्ट: ते चित्रपट आणि टेलिव्हिजन शोसाठी संगणक-जनित प्रतिमा तयार करतात.

भारतात, फिल्म एडिटिंग, सिनेमॅटोग्राफी आणि फिल्म प्रोसेसिंगमध्ये अनेक संस्था डिप्लोमा आणि पदवीधर अभ्यासक्रम देतात. काही प्रसिद्ध संस्थांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

भारतीय चित्रपट आणि दूरदर्शन संस्थान (FTII), पुणे

Whistling Woods International Film School, मुंबई

Satyajit Ray Film and Television Institute, कोलकाता

Asian Academy of Film and Television, नोएडा

12 वी Science नंतर Hotel Management :

Hotel Management Degree Course हा एक व्यावसायिक अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना हॉटेल आणि आतिथ्य उद्योगात यशस्वी करिअरसाठी तयार करतो. यामध्ये हॉटेल ऑपरेशन्स, फूड आणि बेव्हरेज मॅनेजमेंट, हॉस्पिटॅलिटी, मार्केटिंग, आणि फायनान्स सारख्या विषयांचा समावेश आहे.

Hotel Management Degree Course सहसा 3 वर्षांचा असतो आणि सहा सेमेस्टरमध्ये विभागलेला असतो. अभ्यासक्रमात खालील विषयांचा समावेश आहे:

• फाउंडेशन कोर्स: इंग्रजी, संवाद कौशल्ये, गणित, अर्थशास्त्र, आणि संगणक विज्ञान
• हॉटेल ऑपरेशन्स: हॉटेल ऑर्गनायझेशन स्ट्रक्चर, फ्रंट ऑफिस ऑपरेशन्स, हाउसकीपिंग, आणि फूड आणि बेव्हरेज सर्व्हिस
• फूड आणि बेव्हरेज मॅनेजमेंट: खाद्यपदार्थ तयार करणे, बेकिंग, कूकिंग, आणि फूड आणि बेव्हरेज कॉस्टिंग
• हॉस्पिटॅलिटी: ग्राहक सेवा, संवाद कौशल्ये, आणि संघर्ष व्यवस्थापन
• मार्केटिंग: हॉटेल मार्केटिंग, सेल्स, आणि रीझर्व्हेशन
• फायनान्स: हॉटेल अकाउंटिंग, बजेटिंग, आणि फायनान्शियल मॅनेजमेंट

इंटर्नशिप आणि प्लेसमेंट:

Hotel Management Degree Course मध्ये अनेक इंटर्नशिप आणि प्लेसमेंटच्या संधी उपलब्ध आहेत. विद्यार्थी हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स, आणि इतर आतिथ्य व्यवसायांमध्ये इंटर्नशिप करू शकतात. अनेक महाविद्यालये विद्यार्थ्यांना प्लेसमेंट मिळवण्यात मदत करण्यासाठी करिअर सेवा केंद्रे चालवतात.

Hotel Management Degree Course पूर्ण केल्यानंतर, विद्यार्थी खालीलपैकी अनेक पदांवर काम करू शकतात:

1. हॉटेल व्यवस्थापक
2. फूड आणि बेव्हरेज मॅनेजर
3. हाउसकीपिंग मॅनेजर
4. रिसेप्शनिस्ट
5. सेल्स आणि मार्केटिंग मॅनेजर
6. इव्हेंट मॅनेजर
7. टूर ऑपरेटर

Hotel Management Degree Course च्या अनेक फायदे आहेत, ज्यात:

1. चांगल्या करिअरची संधी आणि उत्तम पगार
2. जगभरात काम करण्याची संधी
3. वेगवेगळ्या लोकांशी संवाद साधण्याची आणि नवीन संस्कृती शिकण्याची संधी
4. स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी

Hotel Management Degree Course च्या काही तोटे देखील आहेत, ज्यात:

• अभ्यासक्रम कठीण आणि वेळखाऊ असू शकतो
• कामाचे तास लांब आणि अनियमित असू शकतात
• तणावपूर्ण आणि आव्हानात्मक वातावरणात काम करावे लागू शकते

तुम्ही १२वी विज्ञान उत्तीर्ण आहात आणि आता तुमच्यासमोर अनेक करिअरच्या संधी खुल्या आहेत. हा तुमच्या जीवनातील एक रोमांचक टप्पा आहे, जिथे तुम्ही तुमचे ध्येय आणि स्वप्ने निश्चित करू शकता. तुमच्या आवडीनुसार आणि क्षमतेनुसार उत्तम करिअर निवड करा .

लक्षात ठेवा: तुम्ही नेहमीच तुमचे करिअर बदलू शकता. नवीन गोष्टी शिकण्यास नेहमीच खुले रहा आणि तुमच्या क्षेत्रात अद्ययावत राहण्यासाठी नवीन कौशल्ये शिकत रहा. तुम्हाला तुमच्या करिअर निवडीत शुभेच्छा!